సుఖ దు:ఖాలు

ఈ ప్రపంచం సుఖ దూ:ఖాలతో మిళితమై ఉంది. సంతోషకరమైన సమయంలో...
1. అల్లాహ్ కు కృతజ్ఞలు తెలపండి.
2. మీ సంతోషంలో స్నేహితులను కూడా చేర్చుకోండి. ఆనంద మాధుర్యం రెండింతలవుతుంది.
3. బాగా ఆనందించండి. అది మీ హక్కు అయితే హద్దులు మీరకండి, దీనివల్ల గర్వం అహంకారాల పాలయ్యే అవకాశం ఉంది. అల్లాహ్ ఇలా తెలిపాడు :
''దేవుడిచ్చిన వరాలు పొంది గర్వపడకండి. దేవుడు అహంభావాన్ని, గొప్పలు చాటుకునే వారిని ఇష్టపడడు.'' [అల్ హదీత్-30] 
4. ఇతరుల సంతోషంలో పాల్గొని వారి ఆనందాన్ని ఇనుమడింపజేయండి. 
కష్టాలు, దూ:ఖాల్లో...
1. ఓర్పుతో వాటిని సహించండి. ధైర్యంగా ఉండండి.
2. కష్టానష్టాలు ఎల్లప్పుడూ ఉండవు. కాబట్టి అంతగా బాధపడాల్సిన పనిలేదు.
3. కష్టానష్టాల నుండి త్వరగా బయటపడండి. లేకపోతే ఆరోగ్యం క్షీణిస్తుంది. 
అల్లాహ్ ఈ విధంగా తెలిపారు:
''ఈ భూమిపై వచ్చే ప్రకృతి వైపరీత్యాలు, మీ పై వచ్చే కష్టానష్టాలు, ఆపదలను మేము మీకోసమని ఇంతకుముందే ఒక పెద్ద గ్రంధంలో రాసి ఉంచము. అలా చెయ్యడం అల్లాహ్ కు చాలా సులభం. ఇందులో ఏ మాత్రం సందేహంలేదు. మీ వైఫల్యం పట్ల బాధపడకండి.''
4. ఏదయినా దుర్వార్త విన్నా, ఆపద ఎదురైన ఈ దుఆ పఠించండి. 
''ఇన్నాలిల్లాహి వ ఇన్నా ఇలైహి రాజివూన్'' 
సర్వ ప్రాణికోటి మృత్యువును చవిచూడవలసిందే. చివరకి మనమంతా ఆ దైవసన్నిధికే చేరుకుంటాం. 
5. ప్రవక్త ముహమ్మద్ [స] ఇలా తెలిపారు:
''ఆపదలు, కష్టానష్టాలు, అనారోగ్యం కలిగినప్పుడు సహనం వహించే వ్యక్తి పాపాలనుఅల్లాహ్ మన్నిస్తాడు.''
6. దు:ఖ సమయాల్లో కన్నీరు కార్చడం, విచారించడం మానవ నైజం. అయితే అలాంటి సందర్భాల్లో ఎలాంటి ధర్మ విరుద్ధమైన మాటనూ అనరాదు. ఓర్పు సహనాలను ఎప్పుడూ వీడరాదు.
7. వ్యాధిని నిందించరాదు. విధిపట్ల, దైవం పట్ల ఎలాంటి ఫిర్యాదు చేయకుండా సహనం, వహించాలి తుది దినాన ప్రతిఫలన్నీ కాంక్షించాలి.
8. ధర్మమార్గం, హలాల్ [ధర్మ] సంపాదన విషయంలో మీకు ఎదురయ్యే కష్టాలను ధైర్యంగా ఎదుర్కొండి. అల్లాహ్ కు కృతజ్ఞతలు తెలుపుతూ ఉండండి.
9. ఎదుటివారు బాధల్లో, కష్టాల్లో ఉన్నప్పుడు వారికి తోడుగా నిలవండి. వారి బాధను తగ్గించడానికి ధైర్యమందించండి. 
10.జీవితమే దుర్భరమైపోయే కష్టాలు, ఆపదలు వచ్చిపడినా మరణాన్నికోరుకోరాదు. చేతులారా జీవితాన్ని సర్వానసనం చేసుకోవడం లాంటి ఏ హ్యమైన నేరాన్ని చేయరాదు. అది పిరికితనం, మహాపాతకం. ఒక్విధంగా నమ్మకద్రోహం.
11. పరిస్థితులు ఎంత దారుణంగా , కఠినం గా ఉన్నా ధర్మమార్గాన్ని వీడరాదు. ఎందుకంటే మనిషి ఇహపరాలు అందులోనే ఉన్నాయి.
సభా మర్యాదలు
1. ఎల్లప్పుడూ మంచివారి సహచర్యంలో కూర్చోడానికి ప్రయత్నంచండి.
2. మీరు జరిపే ప్రతి సమావేశంలో దైవం, తుది దినం ప్రస్తావన వచ్చేలా ప్రయత్నించాలి. సభను అల్లాహ్, ఆయన ప్రవక్త [స] ప్రస్థానంతో ముగించండి.
3. సమావేశంలో ఎక్కడ స్థలం ఉంటే అక్కడే కూర్చోవాలి. సమూహాన్ని చీల్చుకొని గెంతుతూ ముందుకెళ్లడానికి ప్రయత్నించరాదు.
4. సభలో కూర్చున్న ఒక వ్యక్తిని లేపి ఆ స్థలంలోనే కూర్చోడానికి ప్రయత్నించకూడదు.
5. ఒకవేళ సమావేశంలో వ్యక్తులు వృత్తాకారంలో కూర్చుంటే, వారి మధ్యలో కూర్చోరాదు.
6. సమావేశంలో కూర్చున్న వ్యక్తుల్లో ఎవరయినా అవసరం వచ్చి కొద్దిసేపటి కోసం లేచి వెళితే అతని స్థలాన్ని ఆక్రమించుకోరాదు.
7. సమావేశంలో ఇద్దరు వ్యక్తులు దగ్గరగా కూర్చోంటే, వారి అనుమతి లేకుండా వారి మధ్యలో కూర్చోరాదు.
8. సమావేశంలో ఏదయినా చెప్పదలచుకుంటే సభాధ్యక్షుని అనుమతి పొందే మాట్లాడాలి. ఒక సమయంలో ఒక వ్యక్తే మాట్లాడాలి. ఎదుటి వ్యక్తి మాట పూర్తి కాక ముందే మాట్లాడకూడదు.
9. సభలో పాల్గొన్న సభ్యులను ఉద్దేశించి 'అస్సాలాము అలైకుమ్' అని చెప్పాలి.
10. ఒక ముస్లిం వ్యక్తితో కలిస్తే 'అస్సలాము అలైకుమ్' చెప్పాలి. కరచాలనం చేయాలి.
11. ఎదుటివారిని ఎప్పుడూ చిరునవ్వుతో కలవాలి.
12. అనుమతి లేకుండా ఇతరుల ఇండ్లలోకి వెళ్లకూడదు. ఇంటి బయట వాకిలికి ఎదురుగా నిలబడకుండా పక్కన నిలబడి ఒకటికి మూడుసార్లు పిలవాలి. జవాబు రాకపోయినా, లేక లోపలి నుండి ఎవరు రాకపోయినా వెనుదిరిగి వెళ్లిపోవాలి.
13. 'సలామ్ చెయ్యడంలో ఎప్పుడూ ముందుండండి. ముందుగా సలామ్ చేసేవ్యక్తి అల్లాహ్కు సన్నిహితుడవుతాడు.